Sjoerd van der Schaaf – Abbingawâld 2e printinge (1999)
Dit is het zesde deel uit de tweede serie van de ‘Fryske Klassiken’. Het boek van journalist/schrijver Sjoerd van der Schaaf verscheen in boekvorm in 1947, nadat het als feuilleton in 1941-1942 in het Volksblad voor Friesland/Het Volkgepubliceerd was. Het is een sleutelroman te noemen, waarin de schrijver in vier maal 25 verhaaltjes een aantal mensen in een deftig Fries dorp (Abbingawald = Beetsterzwaag) een jaar lang volgt. Het zijn er een stuk of dertig die beschreven worden, zonder dat er een echte hoofdpersoon is, of dat zou het dorp zelf moeten zijn. De inwoners zijn onder andere de dominee, die tussen de vrijzinnigen en de orthodoxen bemiddelt, de freule, met haar stichting voor oude dames van de betere stand, de baron, de schoolmeester, de kapper, de bakker, de notaris, een kunstschilder; er worden feestjes beschreven, het verenigingsleven. In het nawoord van Tineke Steenmeijer-Wielenga wordt ruim aandacht besteed aan leven en werk van de schrijver en aan de ontvangst en waardering van dit wat gedateerde, maar door zijn rake, soms humoristische typeringen nog steeds lezenswaardig boek.
Sjoerd van der Schaaf – De lawine (1988)
Peter Hommema, een Friese reserve-luitenant, probeert na de capitulatie van Nederland in de Tweede Wereldoorlog zijn studie geschiedenis weer op te pakken. Hij schrijft in illegale blaadjes en raakt langzamerhand meer bij het verzet betrokken in Groningen en Friesland. Hij wordt opgepakt, maar door toeval mislukt zijn executie. Onder een andere naam brengt hij de rest van de oorlog door als onderwijzer. Na de oorlog studeert hij af en wordt leraar geschiedenis. Als hij enkele jaren later op wintersport door een lawine getroffen wordt, komt Hermanna hem ophalen. Zij had Peter vlak voor de oorlog gevraagd mee te gaan naar Zuid-Amerika en hij heeft haar sindsdien niet meer gezien, maar wel gemist. Dit eenvoudig geschreven verhaal mist psychologische diepgang. In de beschrijving van de oorlogsomstandigheden zit weinig spanning, terwijl Peters onvoldaanheid na de oorlog te summier beschreven wordt om te overtuigen. Van der Schaaf kreeg ooit de Gysbert Japicxprijs voor De Bijekening, waar dit een zelfstandig te lezen vervolg op is. Dit nieuwe boek zal echter alleen maar mensen boeien die niet veel (literaire) eisen aan een roman stellen.